Các yếu tố ảnh hưởng đến độ bền màu ma sát trong ngành dệt may

Độ bền màu ma sát (chà xát) là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng vải trong ngành dệt may, đặc biệt với những sản phẩm yêu cầu độ bền cao như denim, đồng phục, vải trang trí nội thất hay đồ thể thao. Bài viết này tổng hợp các yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến độ bền màu khi chà xát, giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn chất lượng đầu ra và cải thiện hiệu suất nhuộm.

1. Thuốc nhuộm chưa cố định – Nguyên nhân hàng đầu làm giảm độ bền màu khi chà xát

Ở nhiều loại vải như nhung, denim, vải lanh hoặc vải in phủ, việc thuốc nhuộm hoặc sơn không bám chắc vào sợi vải là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng bay màu hoặc lem màu khi ma sát.

• Với ma sát khô, lực mài mòn dễ làm bong tróc thuốc nhuộm hoặc phá vỡ cấu trúc sợi đã nhuộm.

• Vải nhung hoặc có bề mặt lông xù đặc biệt dễ bị mài mòn theo góc nghiêng, làm tăng lực tác động và giảm độ bền màu.

Giải pháp: Kiểm soát quá trình cố định thuốc nhuộm – sử dụng chất trợ nhuộm hoặc xử lý nhiệt hợp lý.

2. Cấu trúc vải nhẹ, lỏng lẻo – Tăng nguy cơ lem màu khi ma sát khô

Các loại vải nhẹ như lụa hoặc sợi tổng hợp, thường có cấu trúc dệt lỏng và mềm. Khi thử ma sát khô:

• Cấu trúc lỏng lẻo khiến vải dễ bị trượt, co kéo và tăng tiếp xúc, gây mài mòn.

• Với ma sát ướt, sợi tổng hợp (vốn ít hút ẩm) có xu hướng ít bị trương nở, kết hợp với tác dụng bôi trơn của nước nên độ bền màu có thể tốt hơn so với ma sát khô.

Giải pháp: Cải thiện hoàn tất sau nhuộm và sử dụng chất bôi trơn hoặc làm mềm trong quy trình xử lý.

3.  Đặc điểm hóa học của thuốc nhuộm phản ứng ảnh hưởng đến độ bền màu

Khi nhuộm vải cellulose bằng thuốc nhuộm phản ứng, có hai nguy cơ chính gây mất màu:

• Thuốc nhuộm chưa cố định hòa tan trong nước, lan sang vải chà xát.

• Sợi vải bị đứt gãy trong quá trình ma sát, tạo ra các hạt màu nhỏ chuyển sang vải đối diện.

Giải pháp: Kiểm soát kỹ quá trình giặt sau nhuộm (soaping) để loại bỏ thuốc nhuộm thừa.

4. Màu nổi – “thủ phạm ẩn” làm giảm độ bền màu khi chà xát ướt

Khi lượng thuốc nhuộm quá nhiều và không được hấp thụ hết vào sợi, chúng bám trên bề mặt vải và hình thành lớp màu nổi. Lớp màu này dễ bị trôi khi gặp nước hoặc ma sát, đặc biệt là ở vải cotton.

Giải pháp:

• Giảm lượng thuốc nhuộm dư thừa.

• Tăng hiệu quả cố định nhuộm bằng kiềm phù hợp hoặc xử lý bằng enzyme.

• Kiểm soát tỷ lệ hút ẩm của sợi và độ pH trong suốt quá trình xử lý ướt.

Amitec tự hào mang đến các thiết bị đo độ bền màu chà xát SmartCrock hiện đại, chính xác và tự động hóa cao từ các thương hiệu công nghệ hàng đầu ChiuVention. Kết hợp cùng giải pháp nhuộm & xử lý vật liệu thông minh, chúng tôi đồng hành cùng nhà máy từ kiểm nghiệm đến cải tiến sản phẩm, giúp đáp ứng các yêu cầu chất lượng ngày càng cao của nhãn hàng.